UBRANIA ROBOCZE

Pracodawca jest zobowiązany do nieodpłatnego dostarczenia odzieży i obuwia roboczego, gdy:

• odzież własna pracownika mogłaby ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu;

• przemawiają za tym konkretne wymagania technologiczne, sanitarne lub związane z bezpieczeństwem i higieną pracy (BHP). 

Kiedy trzeba zapewnić ubranie 

Odzież roboczą należy zapewnić pracownikom wykonującym prace, przy których występuje intensywne brudzenie, przykra woń, bądź działają czynniki mechaniczne powodujące przyspieszone niszczenie ubrań. 

Odzież robocza musi:

• spełniać wymagania określone w Polskich Normach, np. PN-P-84525:1998 (dla odzieży roboczej) oraz PN-EN ISO 13688:2013-12 (dla odzieży ochronnej);

• być dopasowana do warunków pracy i zapewniać pracownikowi wygodę oraz ergonomię. 

Rodzaj odzieży zależy od specyfiki stanowiska. Przykładowo, na budowie może to obejmować okulary, spodnie, bluzę i kask. Okres użytkowania odzieży ustala pracodawca, biorąc pod uwagę rodzaj pracy, jej intensywność i warunki środowiska, a odzież musi zachować swoje właściwości ochronne. 

Kiedy nie trzeba zapewniać ubrania 

Pracodawca nie ma obowiązku zapewniania specjalnej odzieży roboczej pracownikom, których stanowiska pracy nie wiążą się z powyższymi czynnikami ryzyka lub specyficznymi wymogami (np. pracownicy biurowi, dla których pracodawca może jedynie wprowadzić wewnętrzny dress code). 

Istnieją jednak wyjątki, w których pracodawca, za zgodą pracownika, może dopuścić go do używania własnej odzieży, pod warunkiem, że:

• nie jest to odzież ochronna (ta musi być zawsze dostarczona przez pracodawcę);

• odzież własna spełnia wymagania BHP;

• pracownik otrzymuje ekwiwalent pieniężny za pranie i zużycie tej odzieży. 

Pracodawca nie musi także zapewniać odzieży osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie, umowa o dzieło), chyba że wynika to z odrębnych przepisów BHP dotyczących danego rodzaju wykonywanej pracy.

Pracodawca ma obowiązek prowadzić ewidencję (rejestr) wydawanej odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej]. 

Wynika to z przepisów Kodeksu Pracy oraz rozporządzeń wykonawczych dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Dokumentacja ta jest niezbędna do prawidłowego zarządzania tymi środkami oraz udowodnienia, że pracodawca wywiązał się ze swoich obowiązków w zakresie BHP. 

Prowadzenie takiej ewidencji jest kluczowe w przypadku kontroli Państwowej Inspekcji Pracy (PIP), a także ułatwia rozliczanie pracowników z powierzonego mienia i terminową wymianę zużytej odzieży .  

Dlaczego trzeba prowadzić rejestr? 

• Wymóg prawny: Ewidencja stanowi część dokumentacji pracowniczej, którą należy przechowywać przez okres 10 lat po zakończeniu zatrudnienia danego pracownika.

• Dowód wydania: Rejestr jest dokumentem dowodowym potwierdzającym, że pracownik otrzymał niezbędne środki ochrony indywidualnej oraz odzież roboczą, zgodnie z wymaganiami BHP.

• Podstawa rozliczeń: Umożliwia pracodawcy prawidłowe rozliczanie okresów użytkowania odzieży oraz ewentualnych ekwiwalentów pieniężnych (jeśli pracownik używa własnej odzieży za zgodą pracodawcy).

• Kontrola PIP: Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) może kontrolować, czy pracodawca wywiązuje się z obowiązku dostarczenia i ewidencjonowania odzieży roboczej. 

Jak wygląda rejestr (karta ewidencji)? 

Dla każdego pracownika należy prowadzić indywidualną kartę ewidencji przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej. Karta taka powinna zawierać co najmniej: 

• imię i nazwisko pracownika;

• nazwę stanowiska pracy;

• rodzaj (nazwę) i ilość wydanej odzieży/obuwia;

• datę wydania;

• przewidywany okres użytkowania (zgodny z zakładowymi normami);

• podpis pracownika potwierdzający odbiór.